W sobotę, 4 sierpnia w Gdańsku odbyła się uroczystość poświęcenia i odsłonięcia Pomnika Żołnierzy Wyklętych. Obelisk, wysoki na ok. 3 metry głaz przedstawia podobiznę żołnierza Armii Krajowej ppor. Henryka Wieliczki ps. „Lufa” ze słynnej 5. Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.
Pomnik, zaprojektowany przez prof. Macieja Świeszewskiego, poświęcił metropolita gdański Abp Sławoj Leszek Głódź. Wydarzenie było objęte Patronatem Narodowym Prezydenta RP oraz Patronatem Honorowym Ministra Obrony Narodowej.
Podczas uroczystości arcybiskup Sławoj Leszek Głódź powiedział: „Ziarno, wrzucone w ziemię, daje plon obfity. I dziś to ziarno wykiełkowało. Pragnę pogratulować organizatorom tej uroczystości, że ten pomnik powstał. Prosty, ale z tak dobrego granitu i wymowny”.
Natomiast przewodnicząca Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Żołnierzy Wyklętych Anna Kołakowska, gdańska radna Prawa i Sprawiedliwości w swoim wystąpieniu dodała: „To pomnik najdzielniejszych z dzielnych, najwytrwalszych z wytrwałych: niezłomnych żołnierzy Polski Podziemnej i powstania antykomunistycznego. Ginęli w walce, ginęli w komunistycznych katowniach, ale pamięć o ich heroizmie i wartościach, którym pozostawali wierni nie zginęła i nie zginie”.
Monument znajduje się w pobliżu Cmentarza Garnizonowego, na którym dwa lata temu pochowano Danutę Siedzikównę „Inkę” i Feliksa Selmanowicza „Zagończyka”. Pomnik powstał z inicjatywy Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Żołnierzy Wyklętych oraz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W skład wspomnianego Komitetu Budowy Pomnika weszli m.in.: Anna Kołakowska – przewodnicząca Społecznego Komitetu Budowy Pomnika, dr Karol Nawrocki – dyrektor Muzeum II Wojny Światowej, Krzysztof Drażba – naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Gdańsku, dr hab. Piotr Niwiński, kpt. Władysław Dobrowolski.
Inskrypcja umieszczona na czarnym cokole pomniku brzmi: „Żołnierzom Wyklętym. Pamięci tych, którzy w latach 1944-1963 kontynuowali walkę o niepodległą Polską w formacjach podziemia antykomunistycznego. Za ich miłość do Ojczyzny i Boga. Za wytrwałość pomimo braku nadziei. Za wierność wartościom i umiłowanie wolności. Za męstwo i ofiarność. Za to, że zachowali się jak trzeba i byli wierni Polsce aż po ofiarę życia. Przyszłym pokoleniom, aby pamiętały, że walka o wolność, gdy się raz zaczyna, z ojca krwią spada dziedzictwem na syna”.
Wojewoda pomorski Dariusz Drelich, zwracając się do zgromadzonych, stwierdził: „Takie pomniki jak ten w Gdańsku, ich nigdy nie będzie zbyt wiele. One są dowodem naszej pamięci, one są też bardzo ważne edukacyjnie. To miejsca, gdzie możemy oddać część naszym Bohaterom”.
Uroczystość przed Pomnikiem „Żołnierzy Wyklętych” zakończyło odczytanie Apelu Pamięci, salwa honorowa Kompanii Reprezentacyjnej WP i złożenie kwiatów. W imieniu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej kwiaty złożyli: prof. Wiesław Wysocki i Jerzy Dobrowolski.
Po zakończeniu oficjalnych uroczystości na skwerze u zbiegu ul. 3 Maja i ul. Gen. Henryka Dąbrowskiego zaproszeni goście udali się do Muzeum II Wojny Światowej, gdzie uczestników powitał gospodarz – dyrektor muzeum dr Karol Nawrocki. Głos zabrał również biskup Wiesław Szlachetka, który przypomniał, że „…pamięć o bohaterach to nasz obowiązek”.
Następnie odbył się koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu Chóru Reprezentacyjnego Wojska Polskiego.
Opr. i zdjęcia W. Kolatorski
