29 października uczniowie klas: VIc i VId ze Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. Mariana Pisarka w Radzyminie zwiedzili w gmachu Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie niezwykle ciekawą wystawę pt. „Wrzesień 1939 – czas krwi i chwały”. Ekspozycja przygotowana przez Archiwum Akt Nowych opowiada o postawach społecznych i nastrojach patriotycznych wśród Polaków w obliczu zbliżającej się agresji dwóch najbardziej zbrodniczych totalitaryzmów XX wieku: hitlerowskiego i stalinowskiego, wojnie obronnej Polski w 1939 r., a także pokazuje nastroje i losy Polaków uwikłanych w okrutne realia czasów wojny (m.in. unikatowe zdjęcia bombardowanej Warszawy, które przedstawiają ból, rozpacz i cierpienie ludności cywilnej, w tym bezbronnych dzieci).
Wśród prezentowanych materiałów są m.in. albumy poświęcone uzbrojeniu Wojska Polskiego, dokumenty dotyczące obrony Warszawy i Lwowa, a także rozkazy oraz meldunki z ostatnich dni walki Samodzielnej Grupy Operacyjnej “Polesie”. Ponadto można zobaczyć dokumenty obrazujące losy naszego narodu pod okupacją niemiecką i sytuacją Polaków w Związku Sowieckim – w tym pierwsze tzw. listy katyńskie. Niezwykle wymownym podsumowaniem wystawy są rysunki uczniów szkół podstawowych z 1946 roku, wykonane w ramach konkursu „Wojna w oczach dziecka”.
Szczególne wrażenie na uczniach wywarły zdjęcia Juliena Bryana, słynnego amerykańskiego korespondenta, fotografa i filmowca-dokumentalisty, który przebywał od 4 do 21 września 1939 roku w walczącej Warszawie i podczas pobytu w mieście – jako korespondent mediów w USA – robił zdjęcia i kręcił filmy dokumentujące obronę Warszawy oraz masowe bombardowanie miasta przez niemieckie lotnictwo, czyli Luftwaffe.
Chcieliśmy bardzo podziękować historykom – pracownikom Archiwum Akt Nowych w Warszawie za życzliwość i ciekawą prezentację zgromadzonych materiałów archiwalnych, a Panu Jarosławowi Stryjkowi, kuratorowi wystawy „Wrzesień 1939 – czas krwi i chwały” za pomoc w zorganizowaniu tej niezwykłej lekcji historii.
Opr. i zdjęcia W. Kolatorski
