98. rocznica bitwy z bolszewikami pod Radzyminem

Jak co roku, najważniejszym punktem w programie radzymińskich obchodów „Cudu nad Wisłą” i Święta Wojska Polskiego była uroczystość patriotyczno-religijna na Cmentarzu Poległych, gdzie spoczywa kilkuset żołnierzy, którzy polegli w bitwie z bolszewikami latem 1920 roku. Należy podkreślić, że tegoroczne obchody – w Stulecie Odzyskania Niepodległości – objęte zostały Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

W środę, 15 sierpnia o godz. 17.00 rozpoczęła się Msza Święta pod przewodnictwem JE biskupa Marka Solarczyka – biskupa pomocniczego diecezji warszawsko-praskiej, która zgromadziła na radzymińskiej nekropolii kilka tysięcy uczestników. Uroczystą Eucharystię koncelebrowali kapłani, na czele z proboszczami radzymińskimi: ks. kan. Stanisławem Popisem, ks. Krzysztofem Ziółkowskim oraz emerytowanym dziekanem radzymińskim ks. prał. Stanisławem Kuciem. Wspaniałą oprawę nabożeństwa zapewniła Radzymińska Orkiestra Dęta pod batutą Zbigniewa Kusia oraz obecność licznych Pocztów Sztandarowych. Widoczna była także obecność szwadronu Stowarzyszenia Miłośników Miasta Radzymin i Bitwy Warszawskiej 1920 r., którzy zaciągnęli konną wartę nieopodal cmentarza, a później asystowali przy składaniu wieńców na mogile strzelców kaniowskich.

Podczas uroczystej homilii JE bp Marek Solarczyk powiedział: „Kiedy patrzymy na te sierpniowe dni 1920 roku, to niesamowitym znakiem jest jedność. Jedność, która potrafiła wówczas zakwitnąć i przynieść niesamowity owoc męstwa oraz poświęcenia, zarówno na polu walki, jak i za frontem”.

Po zakończeniu Mszy Świętej nastąpiło wprowadzenie pododdziału reprezentacyjnego Wojska Polskiego, który zapewniło Dowództwo Garnizonu Warszawa i Pułk Reprezentacyjny Wojska Polskiego oraz wspólne odśpiewanie Mazurka Dąbrowskiego.

Następnie głos zabrał przewodniczący Rady Miejskiej w Radzyminie Krzysztof Dobrzyniecki, który serdecznie przywitał wszystkich uczestników i gości. Wśród nich znaleźli się m.in.: Zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta RP minister Paweł Mucha, reprezentujący premiera Mateusza Morawieckiego minister Jacek Sasin, Dyrektor Gabinetu Politycznego MON Łukasz Kudlicki, senator prof. Jan Żaryn, poseł Piotr Uściński, marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik, radna Sejmiku Mazowieckiego Marzena Małek, starosta powiatu wołomińskiego Kazimierz Rakowski, wiceprzewodnicząca Rady Powiatu Wołomińskiego Halina Bonecka, gen. bryg Grzegorz Hałupka z DG RSZ, płk Andrzej Drozd z Garnizonu Warszawa, ppłk Dariusz Zdrojewski – Komendant WKU Warszawa-Praga.

Obok wysokich rangą przedstawicieli wojska, honorowymi gośćmi obchodów byli kombatanci i przedstawiciele środowisk kombatanckich, a wśród nich, m.in.: mjr Mieczysław Chojnacki ps. „Młodzik” – legendarny Żołnierz AK i „Żołnierz Wyklęty”, delegaci Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK – prezes Artur Kondrat, płk Weronika Sebastianowicz ps. „Różyczka” – prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej przy Związku Polaków na Białorusi oraz mjr Stanisława Kociełowicz, prezes Zarządu Okręgu Warszawa-Wschód ŚZŻAK Mirosław Widlicki wraz z Krystyną Potrzebowską ps. „Jaga”, wiceprezes Okręgu Warszawa-Wschód Wiesław Studziński, wiceprezes Okręgu Warszawa ŚZŻAK Ryszard Ostrowski, Jan Wnuk i Jerzy Berta – przedstawiciele lokalnych struktur ŚZŻAK Obwodu „Rajski Ptak” oraz prezes radzymińskiego Koła Związku Kombatantów RP i BWP Kazimierz Gumkowski.

Ponadto, wśród uczestników uroczystości była młodzież polska mieszkająca na Litwie, były premier Janusz Piechociński, a także przedstawiciele zaprzyjaźnionych samorządów reprezentujący m.in.: Jadów, Klembów, Kobyłkę, Nieporęt, Poświętne, Strachówkę,  Wołomin, Zabrodzie, Ząbki oraz Warszawę.

Okolicznościowe wystąpienia rozpoczął minister Paweł Mucha, który odczytał list od Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent Andrzej Duda napisał m.in.: „W połowie sierpnia 1920 roku to właśnie tutaj rozegrał się jeden z najważniejszych aktów obrony odrodzonej Rzeczypospolitej przed nawałą bolszewicką. Tu ważyły się losy niedawno odzyskanej niepodległości. Na Radzymin zwrócone były wtedy oczy nie tylko Polaków, ale całej Europy. Podczas walk miasto odwiedzili najwybitniejsi mężowie stanu, przywódcy polityczni i wojskowi. (…) W ciężkim boju miasto kilkakrotnie przechodziło z rąk do rąk. Pamiętamy, że ostatecznie nasi przodkowie zwyciężyli, powstrzymali napór sowiecki i ocalili stolicę odrodzonego państwa. (…) W pamięci rodaków nazwa Radzymin stała się synonimem polskiego triumfu w wojnie 1920 roku”.

Kolejny list – w imieniu premiera Mateusza Morawieckiego – odczytał minister Jacek Sasin, który na wstępie podkreślił, że spotkaliśmy się „…na tej podniosłej uroczystości, kiedy Radzymin jest znowu w centrum uwagi całej Polski, tak jak wtedy, w sierpniu 1920 r., gdy cała Polska patrzyła na Radzymin, bo tutaj wtedy decydowały się losy naszej Ojczyzny i całej Europy”.

Głos zabrali również marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik (odwołanie do roli chłopów i premiera Rządu Obrony Narodowej Wincentego Witosa podczas walk w obronie stolicy Polski) i burmistrz Radzymina Krzysztof Chaciński. Przemawiając do licznie zgromadzonych burmistrz miasta powiedział:

„Szczęśliwie, nie znam innej Polski, niż wolna Polska, dlatego tylko z opowieści wiem, jak wyglądały obchody Cudu nad Wisłą zaraz po upadku PRL-u, tu w Radzyminie. (…) Przez kolejne lata, każdego 15 sierpnia przybywali do Radzymina przedstawiciele władz centralnych i samorządowych. Bardzo dużo i bardzo chętnie mówili o bohaterstwie poległych tu Polaków. Mówili o wielkim znaczeniu Bitwy Warszawskiej dla losów Polski i dla losów świata. (…) Za ich słowami nie szły jednak czyny, które przeistoczyłyby Radzymin w taki symbol jak: Termopile czy Grunwald. (…) W bitwie zwanej Warszawską, na Warszawę nie spadł ani jeden pocisk, żaden bagnet nie zamknął istnienia. Bo Bitwa Warszawska toczyła krew swoich bohaterów tu, na ziemi radzymińskiej. I nieprzypadkowo centralne obchody Święta Wojska Polskiego przed II wojną światową miały miejsce właśnie tu, w Radzyminie. (…) Nieprzypadkowo do Radzymina… przybył św. Jan Paweł II, składając hołd bohaterom roku swoich urodzin i modlił się na ziemi, w którą wsiąkała krew bohaterów w miejscu, w którym dziś stoi Jego pomnik”.

Podczas radzymińskich obchodów rocznicy „Cudu nad Wisłą” odbyła się ceremonia wręczenia Złotego Medalu za Zasługi dla Obronności Kraju ks. prał. Józef Roman Maj – kapelanowi i członkowi powstałej w 2007 roku Rady Fundacji Żołnierzy Wyklętych. Odznaczenie w imieniu Ministerstwa Obrony Narodowej wręczył oraz wygłosił laudację minister Łukasz Kudlicki.

Uroczystości na Cmentarzu Poległych w obronie Ojczyzny w 1920 roku uwieńczone zostały Apelem Pamięci Oręża Polskiego i salwą honorową w wykonaniu żołnierzy Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego.

Ostatnim punktem była ceremonia złożenia wieńców na mogiłach Obrońców Ojczyzny z 1920 roku, w której aktywnie pomagali członkowie naszego Klubu: Janusz Wojda, Sebastian Bożuta, Jonasz Kobiałka, Mikołaj Staszewski, Jakub Korytkowski, Norbert Chojnacki i Jakub Skolimowski. Wielu uczniów należących do MKH im. AK ZR reprezentowało Poczty Sztandarowe swoich szkół oraz Żołnierzy Armii Krajowej Obwodu „Rajski Ptak”. Za szczególne zaangażowanie w obchody rocznicy „Cudu nad Wisłą” należy wymienić następujących klubowiczów: Sandrę Kopyścińską, Julię Pich, Aleksandrę Bąkowską, Aleksandrę Szczypkowską, Kacpra Osucha, Mikołaja Karczmarczyka, Kamila Rembeckiego, Cezarego Marczuka, Patryka Kornackiego, Kamila Karpińskiego, Dominika Koźlika. Ponadto młodzież w imieniu całego Klubu Międzyszkolnego złożyła wiązankę kwiatów na Grobie Żołnierzy 1920 roku.

Opr. i zdjęcia W. Kolatorski

Zdjęcia: Grzegorz Jeleń, W. Kolatorski