21 października 2014 roku członkowie Klubu Historycznego im. Armii Krajowej przy Gimnazjum nr 1 im. mjr. Stefana Waltera w Radzyminie pod opieką nauczycielek, Magdaleny Krysiak oraz Iwony Jaworskiej wzięli udział w wycieczce „ Szlakiem radzymińskich żołnierzy AK Obwodu „Rajski Ptak”, zorganizowanej przez Towarzystwo Przyjaciół Radzymina.
Odwiedziliśmy wiele miejsc pamięci narodowej, które dla nas, Radzyminiaków są szczególne, gdyż tu walczyli i ginęli za wolną Rzeczpospolitą nasi przodkowie. Byliśmy w lasach Orzesznika, gdzie w czasie akcji „Burza” 29 lipca 1944 roku została sformowana 1 kompania I batalionu 32 Pułku Piechoty Armii Krajowej, wywodząca się z Radzymińskiego Obwodu „Rajski Ptak- Burak”.
Następnie zapaliliśmy znicze przy obelisku w Postoliskach upamiętniającym zrzut żołnierzy „Cichociemnych”, partyzantów Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej. Nieopodal Radzymina znajdują się Dębinki, urocza miejscowość, gdzie w malownicze tereny wkomponował się klasycystyczny dworek z I poł. XIX wieku. To tu pod opieką babki Hilarii z Buynów Sobieskiej spędzał dzieciństwo wielki polski romantyk – Cyprian Kamil Norwid. Miejsce to również w czasie II wojny światowej zostało naznaczone krwią Polaków. Wśród topól i olch znajduje się grób wojenny Franciszka Reszke ps. „Franek”, żołnierza Oddziału Specjalnego „Wyboja” wchodzącego w skład Radzymińskiego Obwodu AK – kryptonim „Rajski Ptak”. Przy mogile, która jest symbolem walki za niepodległość Ojczyzny minutą ciszy uczciliśmy pamięć Bohatera „tamtych dni”.
Potem szlak wycieczki zawiódł nas pod Łochów, w okolice wsi Jerzyska. Tu w dniach 12- 14 sierpnia 1944 roku doszło do ciężkiej bitwy między żołnierzami Armii Krajowej, w tym ok. 20 druhów z Harcerskiej Kampanii „Jerzyki” z Wołomina a Niemcami, w wyniku której grupa polskich partyzantów została rozbita. Ranni i wzięci do niewoli zostali rozstrzelani przez żołnierzy Waffen- SS. Przy pomniku upamiętniającym poległych bohaterów złożono kwiaty i zapalono znicze. Napisy na pomniku głoszą: „ W tym miejscu w sierpniu 1944 roku żołnierze Armii Krajowej Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki” z Harcerskiej Kompanii Szturmowej „Wołomin” stoczyli bój z oddziałami hitlerowskiej dywizji pancernej. Chwała Poległym, co Ojczyznę ukochali bardziej niż własne życie.” oraz „ Żołnierzom Armii Krajowej 32 pułku piechoty „Rajski Ptak- Burak” z Radzymina i Harcerskiej Kompanii Szturmowej Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki” z Wołomina poległym w walkach z hitlerowskim najeźdźcą w sierpniu 1944 r.- w hołdzie towarzysze broni”.
Kolejnym miejscem, które wprowadziło nas w nastrój zadumy były Sieczychy. 20 sierpnia 1943 roku podczas akcji na posterunek żandarmerii Grenzschutzu poległ Tadeusz Zawadzki ps. „Zośka”- harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”. Wdzięczni rodacy umieścili tu głaz z pamiątkową tablicą. Obok znajduje się izba pamięci, w której nauczyciele i uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Sieczychach gromadzą pamiątki związane z bohaterami ich ziemi.
Takie wyjazdy są niewątpliwie doskonałą okazją do kształtowania uczuć patriotycznych, wzbudzają miłość do Ojczyzny i wyrabiają poczucie dumy narodowej. Dlatego w tym miejscu składamy serdeczne podziękowania dla Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Radzymina za doskonałą organizację wycieczki, a w szczególności profesjonalne prelekcje historyczne w wykonaniu prezesa TPR, p. Jana Wnuka.
Opr. Iwona Jaworska – wiceprezes
Klubu Historycznego im. Armii Krajowej
Zdjęcia: Ola Hirsz
