„Moją ojczyzną jest Polska Podziemna,
Walcząca w mroku, samotna i ciemna.
Moim powietrzem jest wicher bez nieba,
Moim pokarmem jest krew w garści chleba.
Wśród wielu Ojczyzn, co płyną w mgle cudnej,
Ja chcę tej jednej, tej wolnej, tej trudnej”.
Stanisław Baliński „Polska Podziemna”
W piątek, 4 marca, w wypełnionej po brzegi radzymińskiej Sali Koncertowej miała miejsce niezwykła uroczystość. Z okazji 74 rocznicy utworzenia AK – największej Armii Podziemnej w dziejach okupowanej Europy oraz Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych członkowie Klubu Historycznego im. Armii Krajowej przygotowali program artystyczny pt. „W hołdzie Bohaterom Armii Krajowej i Żołnierzom Wyklętym – Bohaterom Niezłomnym”.
Gimnazjaliści z radzymińskich szkół zaprezentowali spektakl słowno – muzyczny odwołujący się do tragicznych wydarzeniach związanych z drugą wojną światową, a następnie oporem „Żołnierzy Wyklętych” przeciwko władzy komunistycznej. Przedstawienie zostało przygotowane przez uczniów dwóch szkół: Gimnazjum nr 1 im. mjr. Stefana Waltera i Zespół Szkół im. księżnej Eleonory Czartoryskiej. To niezwykle ważne, że wspólne przedsięwzięcia służące kształtowaniu postaw patriotycznych oraz popularyzacji wiedzy historycznej – integrują młodzież naszego miasta.
Oprawa artystyczna wieczoru patriotycznego: wybór tekstów literackich, muzyki, materiałów ikonograficznych oraz reżyseria spektaklu były efektem pracy polonistek w wymienionych gimnazjach – Pań: Iwony Jaworskiej, Magdaleny Krysiak, Gabrieli Oleksy i Anny Machalskiej.
Na widowni zasiadło wielu znamienitych gości: Pan Jerzy Nowicki z 6 Brygady AK Okręgu Wileńskiego, Pani Marzena Małek-radna Sejmiku Województwa Mazowieckiego, przedstawiciele władz samorządowych na czele z burmistrzem Radzymina Krzysztofem Chacińskim i przewodniczącym Rady Miejskiej Krzysztofem Dobrzynieckim, proboszcz miejscowej parafii ks. Stanisław Kuć, reprezentanci środowisk kombatanckich, przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: Wiesław Studziński i Mirosław Widlicki, mieszkańcy Radzymina i – co szczególnie cenne – wspaniała i mądra młodzież z naszego miasta.
Po odśpiewaniu „Mazurka Dąbrowskiego” i krótkim rysie historycznym Natalii Kielak – pełniącej funkcję sekretarza Klubu Historycznego im. AK – wprowadzającym w nastrój tego niezwykłego spotkania, rozpoczęło się przedstawienie. To trzeba było obejrzeć!!! Kunszt artystyczny młodych wykonawców prezentujących swoisty tryptyk z najnowszej historii Polski oraz znakomita reżyseria spektaklu przyniosły wspaniałe rezultaty. Po ponad godzinnym spektaklu owacjom na stojąco nie było końca. Piękne, wzruszające i jakże wymowne w swoim przekazie widowisko zapewne na długo pozostanie w pamięci mieszkańców Radzymina.
Po zakończeniu części artystycznej nastąpiła modlitwa w intencji Bohaterów Armii Krajowej i Żołnierzy Wyklętych, którą poprowadził ks. Stanisław Kuć, a następnie krótkie wystąpienia zaproszonych gości oraz podsumowanie spektaklu. Burmistrz K. Chaciński dziękując młodym artystom – członkom Klubu Historycznego – „pięknego i wzruszającego widowiska” stwierdził, że „… niewiele jest takich wydarzeń, które wypełniają po brzegi Miejską Salę Koncertową”, zaś Pan Mirosław Widlicki reprezentujący Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Warszawa – Wschód powiedział: „ Wszystkie postacie przytoczone w spektaklu niosą pewne wartości…, a przedstawienie było najpiękniejszym zwieńczeniem społecznych uroczystości poświęconych Żołnierzom Wyklętym”. Czyż trzeba lepszej rekomendacji?
Na zakończenie Pani Ewa Wnuk – dyrektor Gimnazjum nr 1 im. mjr. Stefana Waltera i Pani Małgorzata Osiecka – Chmielewska – dyrektor Zespołu Szkół im. księżnej Eleonory Czartoryskiej podziękowały występującym uczniom i nauczycielkom przygotowującym spektakl za wspaniałe przeżycia artystyczne i pomysł zorganizowania takiego spektaklu. Pani E. Wnuk powiedziała m.in.: „Dzisiaj ci młodzi ludzie przypomnieli nam tragiczne wydarzenia z przeszłości, przypomnieli nam Tych, którzy walczyli o wolność…” zaś dyrektor M. Osiecka – Chmielewska podsumowała całe przedstawienie słowami: „Warto było!”.
Andrzej Wernic – uczestnik Powstania Warszawskiego w 1944 roku w jednej z prac napisał: „Naszym obowiązkiem wobec historii i przyszłych pokoleń Polaków jest upamiętnienie, oddanie czci i hołdu obrońcom Ojczyzny, uczestnikom walk o niepodległość i suwerenność Polski. Tym, którzy polegli w walce, i tym, którzy zostali zamordowani przez okupantów w więzieniach, katowniach, obozach, podczas egzekucji, często również na obcej ziemi”.
Od utworzenia Armii Krajowej minęło miesiąc temu 74 lata. Dla trzech pokoleń Polaków to już tylko historia, której nie ogarnia się własną pamięcią. Jednak żyją jeszcze ludzie, którym wojna zabrała najbliższych, pozbawiła dzieciństwa oraz odcisnęła koszmarne piętno w ich psychice. Tym wszystkim, którym przyszło doznać okropieństw wojny, a wielu z nich zapłaciło życiem walcząc w obronie Ojczyzny, należy się nasz szacunek i pamięć.
Dziś Żołnierzom Armii Krajowej, „Żołnierzom Wyklętym”, którzy przez dziesięciolecia byli szykanowani przez władze komunistyczne – należy stawiać pomniki, fundować tablice pamiątkowe, pisać artykuły i książki oraz zachęcać młodzież do ich czytania. Kultywując tradycję związaną z Armią Krajową i Żołnierzami Wyklętymi – Bohaterami Niezłomnymi dajemy wyraz przywiązania do własnej tożsamości narodowej.
Podsumowując wystąpienie członków naszego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej nasuwa się następująca refleksja. Młodzież musimy wychowywać w duchu patriotyzmu i szacunku dla własnej historii. Dzisiejszy patriotyzm nie wymaga takich poświęceń jak ten w przeszłości. Wystarczy abyśmy pamiętali o Tych, którzy zapłacili najwyższą cenę – oddali życie za Wolną Ojczyznę.
Patriotyzm jest wartością nadrzędną. Dlatego zaproponowana przez uczniów – a Oni są tu najważniejsi jako przyszli kustosze Narodowej Pamięci – idea Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej byłaby wspaniałym dokończeniem laudacji na cześć Niezwykłego Człowieka i jednego z ostatnich żyjących „Żołnierzy Wyklętych” Pana Mieczysława Chojnackiego ps. „Młodzik”, który 1 marca – uchwałą Rady Miasta – został Honorowym Obywatelem Radzymina. Czcigodny „Młodziku”! Młodzież z Radzymina Pamięta! Cześć i Chwała Bohaterom!
Opr. Władysław Kolatorski – prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej
Zdjęcia Jolanta Ślebioda – Szatan
