31 lipca, w przeddzień rocznicy jednego z najważniejszych wydarzeń w historii najnowszej Polski, uczniowie z Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej Ziemi Radzymińskiej uczestniczyli w spotkaniu z kombatantami w Muzeum Powstania Warszawskiego, a następnie w obchodach rocznicowych na terenie Politechniki Warszawskiej zorganizowanych przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej i Korporację Akademicką Sarmatia.

W spotkaniu z uczestnikami Powstania Warszawskiego w Parku Wolności wziął udział prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda. Na uroczystości byli obecni przedstawiciele najwyższych władz państwowych i samorządowych, parlamentu, duchowieństwa, wojska, a także różnych organizacji społecznych. Honorowe miejsca zajęli Powstańcy Warszawscy i reprezentanci środowisk kombatanckich na czele z prezesem Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich gen. Zbigniewem Ścibor – Rylskim i prof. Leszkiem Żukowskim – prezesem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Przybyłych gości powitał dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski. Następnie głos zabrał prezydent Andrzej Duda, który podziękował za możliwość spotkania z „Bohaterami Ojczyzny, a także Jego życia”. Zwracając się do zgromadzonych prezydent powiedział m.in.: „Powstanie być może nie osiągnęło zwycięstwa militarnego, ale wpisało się w wielką polską historię. I na pewno także dzięki bohaterstwu powstańców warszawskich możliwe było odzyskanie pełnej suwerenności pod koniec XX wieku. (…) Z całego serca chciałem Wam za tę postawę podziękować i jeszcze raz wyrazić radość, że możemy się spotkać właśnie tutaj – na terenie muzeum Powstania Warszawskiego”.

Niezwykle ciepłe słowa prezydent skierował również do harcerzy, których obecność w Parku Wolności była bardzo widoczna (z okazji rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego odbył się I Zlot Harcerski czterech najważniejszych organizacji harcerskich w Polsce): „Chcę też wyrazić wdzięczność harcerzom – za Waszą obecność. Chcę Wam osobiście z całego serca podziękować, że wysłuchaliście mojego apelu w Dzień Myśli Braterskiej, żeby w tych dniach być w Warszawie, żeby wspierać służbą obchody rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego”.

W trakcie uroczystości prezydent Andrzej Duda wręczył sześciu uczestnikom powstania odznaczenia państwowe, jako wyraz pamięci, wdzięczności i szacunku dla walczących na barykadach Warszawy latem 1944 roku. Za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, bohaterską postawę i niezwykłą odwagę podczas II wojny światowej oraz kultywowanie polskich tradycji narodowych odznaczenia otrzymali: mjr. Julian Kulski ps. „Goliat”, siostra Lucja Reszczyńska – sanitariuszka w czasie powstania, Ewa Jeglińska ps. „Ewa” – łączniczka pułku „Baszta”, Hanna Szeremeta-Węgrzecka ps. „Czarna Zośka”, Jadwiga Wiśniewska ps. „Sroka” i Halina Wołłowicz-Hołownia ps. „Rena”. W imieniu odznaczonych podziękowanie złożył mjr. Julian Kulski.

Następnie przemówienia wygłosili: prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezesi: gen. Zbigniew Ścibor – Rylski i prof. Leszek Żukowski oraz Grzegorz Nowik – przewodniczący Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Wielkie wrażenie wywarło wzruszające przemówienie Prezesa Związku Powstańców Warszawskich. Swoje wystąpienie stuletni gen. Zbigniew Ścibor-Rylski ps. „Motyl” rozpoczął od słów: „Już taka niewielka garstka nas tutaj przyszła”, zaś zakończył swoistym pożegnaniem: „Na pewno jest to moje ostatnie spotkanie z wami. Sto lat to wielkie przeżycie, to największa radość, jaką człowiek może otrzymać od Boga”.

Po zakończeniu oficjalnej części uroczystości mogliśmy porozmawiać, a także zrobić wspólne zdjęcie z mjr. Julianem Kulskim – żołnierzem Zgrupowania „Żniwiarz” i senatorem prof. Janem Żarynem, który w styczniu br. zaszczycił nas swoją obecnością podczas wieczoru patriotycznego w Miejskiej Sali Koncertowej w Radzyminie. Spotkaliśmy się z również z naszymi przyjaciółmi, harcerzami z 29 Drużyny Harcerskiej „Pogodni” z Ostrowi Mazowieckiej. Ponadto uczennice z Klubu Międzyszkolnego im. AK udzieliły wywiadu stacji telewizyjnej TVP Polonia.

Podczas czterogodzinnego pobytu w Parku Wolności mieliśmy okazję porozmawiać z ppłk. Jerzym Majkowskim ps. „Czarny”, członkiem Zarządu Głównego ŚZŻ AK dr. Piotrem Kurkiem oraz przedstawicielami Okręgu Warszawa Wschód ŚZŻ AK: Mirosławem Widlickim i Janem Kaczmarczykiem, Państwem Danutą i Zbigniewem Kaszlejami z wzorowo działającego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie i prof. Josephem Kuncem – krewnym Jerzego Kuntza ps. „Palant”, „Kotwicz”, który w 1945 roku był dowódcą Samoobrony Obwodu Augustowskiego Armii Krajowej Obywateli.

Po krótkim odpoczynku udaliśmy się na kolejne uroczystości rocznicowe, które po południu 31 lipca odbyły się na Politechnice Warszawskiej.

Najpierw wzięliśmy udział w spotkaniu przy Pomniku Akcji V1-V2 znajdującym się przed Gmachem Głównym politechniki, w którym uczestniczył dr Andrzej Glass – ostatni z żyjących członków Komitetu Budowy Pomnika V1-V2, prorektor Politechniki Warszawskiej prof. Krzysztof Lewensztajn, ppłk prof. Jerzy Majkowski, dr Piotr Kurek – przewodniczący Komisji ds. Młodzieży ŚZŻ AK, a także członkowie Prezydium Zarządu Głównego ŚZŻ AK: Jerzy Dorf i Maciej Jarosiński.

W trakcie uroczystości, która odbyła się w asyście Pocztów Sztandarowych: Zarządu Głównego ŚZŻ AK, 3. Baonu Pancernego AK „Golski” oraz Korporacji Akademickiej Sarmatia, została naklejona tabliczka z kodem QR zawierającym informacje o osobach biorących udział w badaniach przechwyconych od Niemców elementów rakiety V2. Raport profesorów PW został później dostarczony do Wielkiej Brytanii przez wywiad Armii Krajowej.

Na zakończenie nastąpiło złożenie kwiatów i zapalenie zniczy. W imieniu Zarządu Głównego ŚZŻ AK znicze zapalili członkowie Klubu Historycznego im. AK z Radzymina, co stanowiło dla nas duże wyróżnienie.

O godz. 17.00 przeszliśmy pod Pomnik 3. Baonu Pancernego AK „Golski”, gdzie została umieszczona kolejna tabliczka z kodem QR. Warto podkreślić, że dwa lata temu żyjący Żołnierze „Golskiego” przekazali tradycje wraz ze swoim Sztandarem Korporacji Akademickiej Sarmatia.

Po okolicznościowych przemówieniach tabliczkę na Pomniku, wraz z prof. Markiem Cieciurą (twórcą oraz organizatorem upamiętniania Armii Krajowej i jej Żołnierzy za pomocą tabliczek z kodami QR) i dr. Piotrem Kurkiem, umieścił Janusz Dipont ps. „Mały” – żołnierz AK ze Środowiska 3.Baonu Pancernego AK „Golski”. Tu również nastąpiło złożenie kwiatów, zapalenie zniczy i uczczenie minutą ciszy Bohaterów Powstania Warszawskiego.

Był to niezwykle wyczerpujący dzień, jednak uczniowie z Klubu im. AK wrócili do Radzymina w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku patriotycznego. W tym miejscu należą się: Amelii Tymińskiej, Zuzannie Urban, Weronice Jabłeckiej i Patrykowi Kornackiemu ogromne słowa uznania i podziękowanie za wytrwałość oraz godne reprezentowanie Klubu.

We wtorek, 1 sierpnia wzięliśmy udział w uroczystej Mszy Św. w Kolegiacie pw. Przemienienia Pańskiego, którą odprawił proboszcz radzymińskiej parafii ks. Stanisław Popis. Podniosły charakter uroczystości podkreśliła obecność Sztandaru Żołnierzy AK Obwodu „Rajski Ptak”, którego Poczet stanowiła młodzież z Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej Ziemi Radzymińskiej oraz Poczty Sztandarowe: Towarzystwa Przyjaciół Radzymina, Kościelnej Służby Porządkowej „Totus Tuus” oraz sztandary szkół z Radzymina i Słupna.

Punktualnie o godz. 17.00 (godz. „W” – rozpoczynająca wybuch Powstania Warszawskiego w 1944 roku) rozległo się bicie kościelnych dzwonów i dźwięk syren. Ruch uliczny został na chwilę wstrzymany. Do wydarzeń sprzed 73 lat nawiązał w swoim kazaniu ks. Stanisław Popis, podkreślając doniosłość i znaczenie heroicznego zrywu mieszkańców stolicy w najnowszej historii naszego narodu. W ten sposób mieszkańcy miasta „Cudu nad Wisła” oddali hołd bohaterom Powstania Warszawskiego.

Na zakończenie wszyscy zgromadzeni w radzymińskiej świątyni odśpiewali pieśń „Boże, coś Polskę”, a następnie delegacja z udziałem: radnej Sejmiku Mazowieckiego Marzeny Małek, przedstawicieli Rady Miejskiej w Radzyminie z przewodniczącym Krzysztofem Dobrzynieckim na czele, wiceburmistrza Jarosława Grendy i uczniów ze szkół w Gminie Radzymin udała się na Cmentarz Poległych, gdzie na grobie Żołnierzy AK złożono wiązankę kwiatów i zapalono znicze. Minutą ciszy wszyscy zgromadzeni na słynnej nekropolii oddali hołd i uczcili pamięć tysięcy uczestników Powstania Warszawskiego.

Należy podkreślić, że w Radzyminie w obchody 73. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego zaangażowali się przedstawiciele różnych organizacji społecznych (m.in. organizatorzy i uczestnicy zlotów motocyklowych MotoCud oraz rajdów katyńskich, Ochotnicza Straż Pożarna w Radzyminie, kibice Mazura Radzymin), a także młodzież szkolna. Należy życzyć sobie, aby w następnych latach uroczystości rocznicowe w naszym mieście nabrały jeszcze większego rozmachu. Będzie to wypełnienie słynnego przesłania Świętego Jana Pawła II, który podczas jednego ze spotkań z wiernymi powiedział: „Naród, który traci pamięć, traci swą tożsamość”.

Cześć i Chwała Bohaterom Powstania Warszawskiego!

Opr. i zdjęcia W. Kolatorski