W sobotę, 2 września uczestniczyliśmy w uroczystościach z okazji 73. rocznicy bitwy oddziałów Armii Krajowej pod Pecynką w ramach operacji „Burza” w Puszczy Białej. Należy podkreślić, że Honorowy Patronat nad uroczystością objął prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda, a jej organizatorami byli: szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, Zarząd Okręgu Warszawa – Wschód ŚZŻAK, Koło Krajowe „Opocznik” ŚZŻAK, wójt Gminy Wąsewo Rafał Kowalczyk oraz Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej. Wojskową asystę honorową wystawił 22. Wojskowy Ośrodek Kartograficzny z Komorowa. Wspólnie z żołnierzami wartę honorową przy pomniku w Pecynce pełnili harcerze 29. DH „Pogodni” z Ostrowi Mazowieckiej.
Bitwa pod Pecynką była największym i jednocześnie najbardziej tragicznym w skutkach bojem oddziałów AK w północno – wschodniej części Mazowsza. Wziął w nim udział III batalion 13 Pułku Piechoty Armii Krajowej pod dowództwem majora Antoniego Jahołkowskiego ps. „Brzeski”, który liczył ok. 450 żołnierzy.
Pod koniec sierpnia 1944 roku Niemcy przystąpili do operacji przeciwko żołnierzom AK – Obwód „Opocznik”, kierując do walki z oddziałami partyzanckimi siły Wehrmachtu oraz jednostki żandarmerii i SS. Decydujące walki rozegrały się 31 sierpnia w okolicy Leśniczówki Pecynka, gdzie oddział pod dowództwem ppor. Alfreda Wieczorka „Tatara” w sile ok. 150 ludzi, okrążony przez wojsko niemieckie, stoczył kilkugodzinny bój o wyjście z okrążenia. Po stronie polskiej zginęło około 60 partyzantów (ponad 30% stanu walczącego oddziału). Była to największa bitwa partyzancka w Puszczy Białej oraz jedna z największych na ziemiach polskich. Ranni i wzięci do niewoli zostali rozstrzelani na miejscu i pochowani w zbiorowej mogile. Z masakry uratował się tylko jeden żołnierz – Antoni Deptuła. Po wojnie ciała poległych żołnierzy AK zostały ekshumowane i przeniesione na cmentarz parafialny w Ostrowi Mazowieckiej.
Na uroczystość przy pomniku – mogile żołnierzy Armii Krajowej poległych 31 sierpnia 1944 roku pod Pecynką przybyli: Magdalena Gawin – wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przedstawiciele Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, środowisk kombatanckich działających w strukturach ŚZŻAK (m.in. Mirosław Widlick, Jan Kaczmarczyk, Ryszard Ostrowski, Andrzej Wojciechowski, Grzegorz Narzymski, Grażyna Rudnik i Monika Wieczorek Rudyk ), reprezentanci władz samorządowych z Ostrowi Mazowieckiej, Wąsewa i Długosiodła, liczne Poczty Sztandarowe, przedstawiciele różnych organizacji społecznych i instytucji, a także harcerze, leśnicy, młodzież szkolna i mieszkańcy z okolicznych miejscowości.
Po Mszy Świętej Polowej, którą odprawił ks. Jerzy Błaszczak, odśpiewano „Mazurka Dąbrowskiego” oraz odczytano Apel Poległych. Następnie odbyły się przemówienia zaproszonych gości i złożenie wiązanek kwiatów pod pomnikiem Bohaterów walk o wolną Ojczyznę podczas II wojny światowej. Wśród składających kwiaty byli również przedstawiciele naszego Klubu Międzyszkolnego im. Armii Krajowej.
Z Pecynki udaliśmy się na cmentarz w Ostrowi Mazowieckiej, gdzie spoczywają żołnierze 13 Pułku AK polegli w bitwie pod Pecynką. Przemawiając do zgromadzonych burmistrz Jerzy Bauer podkreślił historyczne znaczenie Akcji „Burza” na terenie powiatu ostrowskiego i ofiarność mieszkańców w walce z okupantami.
Następnie w kościele WNMP w Ostrowi Mazowieckiej, przy tablicach upamiętniających mjr. Eugeniusza Mieszkowskiego ps. „Ostry” i por. Alfreda Wieczorka ps. „Tatar”, odmówiliśmy modlitwę w intencji bohaterskich żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego.
Pojechaliśmy również do Lipniaka – Majoratu, miejsca męczeńskiej śmierci 448 mieszkańców Puszczy Białej zamordowanych 2 września 1944 roku przez wycofujące się oddziały Wehrmachtu. Była to największa zbrodnia wojenna Wehrmachtu we wsi polskiej w okresie okupacji niemieckiej.
Na zakończenie całodniowych uroczystości zatrzymaliśmy się w Długosiodle, gdzie na fasadzie kościoła pw. Św. Rocha znajdują się tablice poświęcone żołnierzom Armii Krajowej poległym w bitwie pod Pecynką. Po krótkiej modlitwie, złożeniu wiązanki kwiatów i zapaleniu zniczy wyruszyliśmy w drogę powrotną do Radzymina.
Podczas uroczystości 2 września Międzyszkolny Klub Historyczny im. Armii Krajowej Ziemi Radzymińskiej reprezentowali następujący uczniowie: Amelia Tymińska, Zuzanna Urban, Julia Pich, Patrycja Borkowska, Julia Koriukow i Kacper Osuch.
Opr. i zdjęcia W. Kolatorski
