W dniach od 2 do 20 stycznia uczniowie należący do Klubu Historycznego im. Armii Krajowej zwiedzali eksponowaną w Radzymińskim Ośrodku Kultury i Sportu wystawę fotograficzną zorganizowaną przez Fundację Ochrony Zabytków Przemysłu i Techniki, przy współudziale: Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Warszawa-Wschód, Radzymińskiego Ośrodka Kultury i Sportu i naszego Klubu Historycznego.
Ekspozycja, składająca się z jedenastu plansz fotograficznych z opisami, poświęcona jest niezwykłej kobiecie, córce rosyjskich emigrantów, pochodzącej z książęcego rodu Lidii Lwow – ostatniej towarzyszce życia legendarnego dowódcy partyzanckiego 5. Brygady Wileńskiej AK majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Awansowana obecnie do stopnia pułkownika, Lidia Lwow ps. „Lala”, „Ewa” była żołnierzem Armii Krajowej i konspiracji niepodległościowej po zakończeniu II wojny światowej.
Jej niezwykle bogate i dramatyczne życie jest odbiciem najważniejszych wydarzeń z historii najnowszej Polski. Jako „Żołnierz Wyklęty” została skazana przez władze komunistyczne na karę dożywotniego więzienia. Po amnestii w 1956 roku wyszła na wolność, skończyła studia, założyła rodzinę… jednak na zawsze w jej psychice pozostała trauma po tragicznej przeszłości.
Gdy po wielu latach mogła spotkać znajomych i przyjaciół z czasów partyzanckich, którzy przeżyli więzienia stalinowskie, wszyscy mówili o niej „żona Łupaszki” lub „Pani majorowa”. Należy dodać, że jest jedną z bohaterek wydanej w 2015 roku książki Szymona Nowaka pt. „Dziewczyny Wyklęte”.
Nie ulega wątpliwości, że życie – obecnie 97 letniej – Lidii Lwow jest egzemplifikacją losów człowieka uwikłanego w niezwykle skomplikowane dzieje, który ma niewielki wpływ na otaczającą rzeczywistość. Wydaje się, że było to główne przesłanie wystawy prezentowanej w ROKiS.
Ogółem – z inspiracji Zarządu Klubu im. AK – wystawę zatytułowaną „Skazana” obejrzało ok. 300 uczniów w grupach zorganizowanych (13 klas z trzech radzymińskich szkół: Gimnazjum nr 1 im. mjr. Stefana Waltera, Zespół Szkół im. księżnej Eleonory Czartoryskiej i Zasadnicza Szkoła Zawodowa ZDZ im. kpt. Stefana Pogonowskiego). Kilkunastu członków klubu odwiedziło wystawę indywidualnie. Ponadto byli również uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłk pil. Mariana Pisarka.
Wystawa cieszyła się dużym zainteresowaniem młodzieży. W trakcie rozmów z uczniami widać było, że ekspozycja odegrała dużą rolę edukacyjno – wychowawczą i poznawczą. Nie ulega wątpliwości, że była to wspaniała lekcja historii i należy życzyć sobie więcej takich inicjatyw przybliżających młodemu pokoleniu Polaków najnowsze dzieje naszego kraju.
Opr. W. Kolatorski
Zdjęcia: Weronka Jabłecka, Aleksandra Kaczor, Karolina Wojda,
Mikołaj Staszewski, Szymon Szcześniak, Norbert Szczygłowski
