W nocy z 26 na 27 września 1939, tuż przed kapitulacją Warszawy, grupa oficerów z gen. Michałem Karaszewiczem-Tokarzewskim, zawiązała konspiracyjną organizację – Służba Zwycięstwu Polski. Tak powstał zalążek Polskiego Państwa Podziemnego, które było ewenementem w skali okupowanej Europy.

Pamięć o Bohaterach Narodowych, ich męstwie i ofiarności od lat pielęgnowana jest przez społeczność Radzymina. Dlatego 78. Rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego obchodzono jak co roku w sposób bardzo podniosły. Uroczystość miała miejsce 30 września 2017 r. w Szkole Podstawowej nr 1 im. ppłk. pil. Mariana Pisarka. Honorowy patronat nad uroczystością objął starosta powiatu wołomińskiego Kazimierz Rakowski, przy współudziale prezesa Koła „Rajski Ptak” ŚZŻAK i Towarzystwa Przyjaciół Radzymina – Jana Wnuka, burmistrza Radzymina – Krzysztofa Chacińskiego oraz Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej Ziemi Radzymińskiej.

Uroczystość zgromadziła liczne poczty sztandarowe, w tym poczet: Okręgu Warszawa-Wschód ŚZŻAK, Żołnierzy Armii Krajowej Obwodu „Rajski Ptak”, Towarzystwa Przyjaciół Radzymina, poczet radzymińskich harcerzy i wszystkie poczty sztandarowe szkół z Gminy Radzymin.

Nie zabrakło również znamienitych gości, obchody rocznicowe zaszczycili swą obecnością: żołnierz Armii Krajowej radzymińskiego Obwodu „Rajski Ptak” por. Mieczysław Chojnacki ps. „Młodzik”, radna Sejmiku Mazowieckiego Marzena Małek, wiceprzewodnicząca Rady Powiatu Wołomińskiego Halina Bonecka, były starosta powiatu wołomińskiego Konrad Rytel, przedstawiciele władz samorządowych Gminy Radzymin: burmistrz Krzysztof Chaciński, przewodniczący Rady Miejskiej Krzysztof Dobrzyniecki i wiceprzewodniczący Andrzej Dąbkiewicz, proboszcz parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Radzyminie ks. Stanisław Popis, ks. prałat Tadeusz Osiński – kapelan Okręgu Warszawa Wschód ŚZŻAK, przedstawiciele Zarządu Okręgu Warszawa-Wschód ŚZŻAK: Mirosław Widlicki i Wiesław Studziński, Grażyna Rudnik – prezes Koła Krajowego AK „Opocznik”, członkowie Towarzystwa Przyjaciół Radzymina, dyrektorzy i nauczyciele radzymińskich szkół, przedstawiciele różnych organizacji społecznych i stowarzyszeń oraz licznie zgromadzona młodzież – harcerze i uczniowie z Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej.

Po wprowadzeniu pocztów sztandarowych, odśpiewaniu Hymnu Rzeczpospolitej Polskiej oraz Hymnu Armii Krajowej prezes Jan Wnuk wygłosił prelekcję pt. „Fenomen Polskiego Państwa Podziemnego”, a następnie ks. proboszcz Stanisław Popis wraz ze zgromadzonymi modlił się za Żołnierzy Armii Krajowej.

Tradycją tej uroczystości stało się odczytanie pięknej i wzruszającej „Radzymińskiej litanii patriotycznej” przez jej autorkę Panią Hannę Grzegorek.

W czasie uroczystości medalem „Za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej” zostali odznaczeni Burmistrz Radzymina Krzysztof Chaciński oraz Dyrektor Radzymińskiego Ośrodka Kultury i Sportu Mirosław Jusiński. Dekoracji dokonali przedstawiciele Okręgu Warszawa-Wschód ŚZŻAK: prezes Mirosław Widlicki i sekretarz Wiesław Studziński

W atmosferę zadumy zebranych wprowadziła część artystyczna przygotowana przez młodzież, członków klubu historycznego, którzy od lat są obecni w czasie obchodów rocznicowych Polskiego Państwa Podziemnego. Montaż słowno- muzyczny w reżyserii polonistki Iwony Jaworskiej rozpoczął się krótką animacją, przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Jest to film o polskim heroizmie i walce o wolność. Zaprezentowana poezja przeplatana utworami muzycznymi, historycznymi komentarzami, a także prezentacjami multimedialnymi była również wspomnieniem o „radzymińskich chłopcach z tamtych lat” – Żołnierzach Armii Krajowej oraz o tych, którzy z wielkim szacunkiem i pietyzmem kultywowali oraz czcili o nich pamięć.

Kolejnym punktem uroczystości było odsłonięcie i poświęcenie Tablicy Pamiątkowej na domu przy ul. 11 Listopada, gdzie w kwietniu 1942 roku w mieszkaniu ppor. Henryka Kutznera ps. „Doliwa” zapadła decyzja o utworzeniu struktur Armii Krajowej na terenie dawnego powiatu radzymińskiego. W ten sposób powstał Obwód AK – kryptonim „Rajski Ptak”, którego komendantami byli: do września 1943 roku major Witold Kitkiewicz ps. „Marian”, a następnie major Edward Nowak ps. „Jog”.

Fundatorem tablicy jest Starostwo Wołomińskie. Po dokonaniu uroczystego aktu, delegacje udały się na Cmentarz Poległych, gdzie uroczyście złożono kwiaty na Mogile Żołnierzy Armii Krajowej.

Niewątpliwie takie uroczystości budują naszą tożsamość narodową i umacniają w nas ducha patriotyzmu. Cieszy niezmiernie fakt, że w takich chwilach razem z nami są dzieci i młodzież, którzy często podkreślają, że „Chcą i Muszą Pamiętać”, jak głosi napis na koszulkach uczniów należących do Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej Ziemi Radzymińskie.

Bardzo dziękujemy Wam droga młodzieży, że jesteście z nami, że zawsze można na Was polegać.

Opr. Iwona Jaworska
Zdjęcia Grzegorz Jeleń