21 stycznia obchodziliśmy 3. rocznicę śmierci płk. Mieczysława Chojnackiego „Młodzika”. O godz. 10.00 młodzież ze szkół w Gminie Radzymin, rodzice, dyrektorzy szkół i nauczyciele spotkali się przy grobie Bohatera Polskiego Państwa Podziemnego i Honorowego Obywatela Radzymina, aby oddać hołd Żołnierzowi AK i legendarnemu Żołnierzowi Niezłomnemu, który zapłacił wysoką cenę walcząc za Wolną Ojczyznę.
Wspólnie z nami byli przedstawiciele władz samorządowych Gminy Radzymin: Elżbieta Darka – przewodnicząca Rady Miejskiej w Radzyminie i Krzysztof Dobrzyniecki – wiceburmistrz Radzymina. Był również Mirosław Jusiński, były dyrektor ROKiS i organizator Biegów Pamięci im. „Młodzika”, który od wielu lat kultywuje pamięć o Żołnierzach Wyklętych – Bohaterach Niezłomnych.
Wieczorem w radzymińskiej Kolegiacie odprawiona została Msza św. w intencji śp. płk. Mieczysława Chojnackiego. Podniosły charakter nabożeństwa podkreśliła obecność Pocztów Sztandarowych: radzymińskich Żołnierzy AK Obwodu „Rajski Ptak”, Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Starych Załubicach, Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. Mariana Pisarka w Radzyminie i Branżowej Szkoły I Stopnia im. kpt. Stefana Pogonowskiego w Radzyminie. Obecni byli również przedstawiciele władz samorządowych – Pani Elżbieta Darka, przedstawiciele ŚZŻAK: Mirosław Widlicki – prezes Okręgu Warszawa-Wschód ŚZŻAK, prezes Koła AK w Radzyminie – Jan Wnuk i wiceprezes Jerzy Berta oraz dyrektorzy radzymińskich szkół: Elżbieta Jeleń i Bernadetta Stwora.
****************************
Legendarny żołnierz Polskiego Państwa Podziemnego płk Mieczysław Chojnacki, ps. Młodzik urodził się 26 marca 1924 r. w Sierpcu. Po przyjeździe w lipcu 1934 r. do Radzymina uczył się w miejscowej szkole powszechnej. Jako szesnastoletni chłopiec – na początku kwietnia 1940 roku – wstąpił do Korpusu Obrońców Polski.
Podczas służby w Armii Krajowej pełnił kolejno funkcje sekcyjnego, zastępcy, a następnie dowódcy drużyny strzeleckiej w 5. Placówce „Raźno”-Radzymin – obwodu „Rajski Ptak”.
W czasie akcji „Burza” należał do Oddziału Specjalnego dowodzonego przez ogniomistrza Józefa Marcinkowskiego „Wyboja”. Brał między innymi udział w starciach z niemieckim pociągiem pancernym w obronie Tłuszcza. Po rozwiązaniu oddziału 10 sierpnia 1944 r. został aresztowany przez Niemców i wywieziony w głąb III Rzeszy. Przebywał w obozach dla jeńców wojennych w Padeborn, Soest, a następnie w obozie pracy w Eichen k. Siegen.
Do Polski powrócił na początku listopada 1945 roku. Już kilka dni po przyjeździe do kraju spotkał dawnego dowódcę ogniomistrza „Wyboja” i wstąpił do Ruchu Oporu Armii Krajowej. Swój udział w tzw. II konspiracji – skierowanej tym razem przeciwko władzy komunistycznej – zakończył w październiku 1946 roku. W Obwodzie ROAK noszącym kryptonim „Mewa” był komendantem Rejonu I (miasto Sierpc i gmina Borkowo).
Przez cztery lata ukrywał się przed funkcjonariuszami Urzędu Bezpieczeństwa na terenie całego kraju. 11 marca 1950 roku Pan Chojnacki został zatrzymany we wsi Długołęka w pobliżu Oleśnicy przez funkcjonariuszy kontrwywiadu wojskowego z Wrocławia. Oskarżony o działalność w Ruchu Oporu Armii Krajowej w powiecie sierpeckim, nielegalne posiadanie broni, a także udział w akcjach przeciwko przedstawicielom władzy i funkcjonariuszom Milicji Obywatelskiej oraz UB. Wyrokiem Sądu Wojskowego w Warszawie „Młodzika” skazano na karę śmierci. Przez cztery miesiące przebywał w celi śmierci więzienia mokotowskiego. To właśnie tam spotkał legendarnego dowódcę 5. Brygady AK Okręgu Wileńskiego – mjr Zygmunta Szendzielarza, ps. Łupaszka i kierownictwo IV Komendy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość na czele z ppłk. Łukaszem Cieplińskim „Pługiem” i płk. Adamem Lazarowiczem, ps. Klamra.
W kwietniu 1951 roku karę śmierci zamieniono na 15 lat ciężkiego więzienia, a następnie w wyniku amnestii wyrok obniżono do 10 lat pozbawienia wolności. Dopiero 20 lutego 1960 roku – na kilka dni przed upływem wyroku – został zwolniony warunkowo z więzienia w Strzelcach Opolskich.
Wojna, okupacja oraz powojenna rzeczywistość ukształtowały osobowość Pana Mieczysława Chojnackiego. Po przejściu na emeryturę podjął się kolejnego, wielkiego wyzwania – postanowił zachować dla przyszłych pokoleń pamięć o kolegach z oddziałów partyzanckich. Wieloletnia, benedyktyńska praca przyniosła wspaniałe rezultaty, czego potwierdzeniem jest siedem książek poświęconych żołnierzom Armii Krajowej, m.in. monumentalna praca zawierająca prawie 300 biogramów żołnierzy AK Radzymińskiego Obwodu „Rajski Ptak”, wspaniałe dzieło pamiętnikarskie pt. „Opowiadanie Młodzika” oraz książka poświęcona „Losom Oddziału Specjalnego ogniomistrza Wyboja”. Wymienione prace mają unikalną wartość poznawczą i są swoistą spuścizną po pokoleniu Żołnierzy AK oraz Żołnierzy Wyklętych. W marcu 2016 r. – podczas nadzwyczajnej sesji Rady Miejskiej w Radzyminie – Pan Mieczysław Chojnacki otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Radzymina.
Przez wiele lat niezwykle aktywnie uczestniczył w różnych przedsięwzięciach służących kultywowaniu tradycji związanej z Armią Krajową i „Żołnierzami Wyklętymi”, brał udział m.in. w: uroczystościach patriotycznych, wieczornicach, spotkaniach z młodzieżą, prelekcjach i pogadankach historycznych (np. w ramach cyklu „Przystanek Historia. Uczestniczył również w konsultacjach historycznych (jako naoczny świadek wydarzeń) w trakcie tworzenia Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Bez pasji badawczej „Młodzika” nasza historia lokalna byłaby znacznie uboższa, ponieważ brakowałoby w niej najważniejszego elementu – głosu uczestnika tamtych wydarzeń.
Śp. płk Mieczysław Chojnacki odszedł na Wieczną Wartę 21 stycznia 2020 roku. Za wybitne zasługi dla niepodległości Polski, działalność na rzecz środowisk kombatanckich oraz za kultywowanie historii najnowszej naszego kraju został w 2008 roku odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Za wierną służbę Ojczyźnie został pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika i odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Opr. W. Kolatorski
Zdjęcia Grzegorz Jeleń
