Wprowadzenia stanu wojennego jest jednym z najbardziej bolesnych wydarzeń w historii najnowszej Polski. Niedzielny poranek 13 grudnia 1981 roku powitał Polaków komunikatem o wprowadzeniu stanu wojennego na terenie całego kraju. Na ulice wyjechały czołgi, wprowadzono godzinę milicyjną i zakazano zgromadzeń publicznych. Nie ulega wątpliwości, że na wiele lat zabito wówczas entuzjazm i nadzieję narodu na przemiany demokratyczne w Polsce. Zdaniem znanego publicysty Rafała Ziemkiewicza: „… wprowadzenie stanu wojennego polegało na przetrąceniu kręgosłupa rodzącej się demokratyzacji, czyli ruchowi Solidarności”.
15 grudnia 2017 r. w Szkole Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. Mariana Pisarka odbyła się uroczystość patriotyczna poświęcona 36. rocznicy tragicznego Grudnia 1981 roku. Program artystyczny przygotowany przez uczniów szkoły podstawowej i klas gimnazjalnych uzupełniony był częścią edukacyjną, której celem było przybliżenie młodemu pokoleniu Polaków najważniejszych informacji o okolicznościach wprowadzenia stanu wojennego, jego przebiegu oraz o walce Polaków przeciwnych polityce gen. Wojciecha Jaruzelskiego.
Honorowymi Gośćmi spotkania byli naoczni świadkowie tamtych wydarzeń: Waldemar Lau, aktywny uczestnik ruchu solidarnościowego na terenie Gminy Radzymin, który za swoją działalność niepodległościową otrzymał „Krzyż Wolności i Solidarności” oraz Bogdan Szczur – działacz w mazowieckich strukturach Solidarności, wyznaczony przez Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego do ochrony kapelana Solidarności ks. Jerzego Popiełuszki.
Witając uczestników uroczystości Pani Joanna Nowakowska, która wspólnie z uczniami przygotowała część artystyczną spotkania, stwierdziła: „Spotykamy się dzisiaj – w rocznicę stanu wojennego – aby oddać hołd wszystkim, którzy walczyli z systemem komunistycznym o Wolną Polskę. Dla waszego pokolenia to już tylko historia, natomiast dla wielu dorosłych: rodziców i dziadków – tamte wydarzenia są ważnym okresem w ich biografii. Przesłanie, które jest mottem dzisiejszej uroczystości brzmi: Można wybaczyć, lecz nigdy zapomnieć”!
Łzy wzruszenia wśród zaproszonych Gości wywołała poezja stanu wojennego (m.in. wiersze pt.: „Dni grudniowe”, „Barykada” i „Rocznica”), we wspaniałym wykonaniu gimnazjalistek: Natalii Szczotki i Nikoli Kazy oraz uczniów V klasy szkoły podstawowej: Damiana Myśliwca i Radosława Łukasiewicza. Ogromne wrażenie wywarł również występ chóru, który zaśpiewał m.in. utwór Jacka Kaczmarskiego pt. Mury”. Całą uroczystość poprowadziła uczennica kl. IIc gimnazjum Julia Górecka, scenografię przygotowała nauczycielka plastyki Iwona Smoczyńska, natomiast pomoc techniczna oraz konsultacja historyczna to zadania, które zrealizowali Paweł Cybulski i Władysław Kolatorski.
Część główną uroczystości stanowiły relacje zaproszonych gości, którzy w niezwykle sugestywny i emocjonalny sposób przedstawili swoje przeżycia z okresu stanu wojennego. Słuchając opowiadań gości, uczniowie mogli zapoznać się z wydawanymi przez NSZZ „Solidarność” ulotkami oraz egzemplarzami niezależnej prasy podziemnej. Wspomnienia Panów: Waldemara Lau i Bogdana Szczura wywołały duże zainteresowanie uczniów, o czym świadczyły liczne pytania dotyczące wydarzeń sprzed ponad trzydziestu lat.
W czasie spotkania uczniowie obejrzeli również fragmenty filmów dokumentalnych i prezentację multimedialną zawierającą najciekawsze zdjęcia oraz źródła archiwalne z okresu stanu wojennego. Należy podkreślić, że przygotowując się do spotkania, w trakcie godzin z wychowawcami uczniowie klas VI-VII szkoły podstawowej oraz klas gimnazjalnych obejrzeli film w reżyserii Kazimierza Kutza pt. „Śmierć jak kromka chleba”.
Na zakończenie wszyscy odśpiewali utwór Jana Pietrzaka pt. „Żeby Polska była Polską”. Pieśń ta uznawana jest często za hymn „Solidarności”. W ten sposób okazaliśmy pamięć dla ofiar systemu komunistycznego w Polsce i wyraziliśmy szacunek dla bohaterów stanu wojennego.
Dziękując Gościom, że zaszczycili nas swoją obecnością podczas szkolnej uroczystości wręczyliśmy w dowód uznania i wdzięczności Pamiątkowe Dyplomy podpisane przez Panią Dyrektor Elżbietę Jeleń.
Nie ulega wątpliwości, że była to dla wszystkich wspaniała, emocjonująca i co szczególnie ważne… żywa lekcja historii. W pamięci uczniów zapewne na długo zapiszą się pasjonujące relacje uczestników stanu wojennego, którzy podzielili się swoimi przeżyciami dotyczącymi niezwykle skomplikowanych oraz bolesnych wydarzeń z najnowszych dziejów naszego kraju. Jednocześnie należy mieć nadzieję, że tego typu spotkania będą organizowane również z okazji kolejnych rocznic wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.
Opr. W. Kolatorski
Zdjęcia Anna Borowa
