W trakcie pobytu na Zielonej Szkole w Serwach koło Augustowa uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. Mariana Pisarka w Radzyminie, wśród których większość stanowili członkowie Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej Ziemi Radzymińskiej, odwiedzili pomnik na skraju wsi Sucha Rzeczka nad jeziorem Serwy. Było to już kolejne spotkanie młodzieży z Radzymina przy wspomnianym pomniku, gdyż podczas wizyt w Serwach w ubiegłych latach również odwiedzaliśmy to szczególne miejsce obok Bazy Harcerskiej ZHP w Suchej Rzeczce.
W leśnej ciszy Puszczy Augustowskiej spoczywa w zbiorowej mogile 8 lub 9 żołnierzy VIII Uderzeniowego Batalionu Kadrowego Armii Krajowe, którzy w sierpniu 1943 zginęli w walce z żandarmerią niemiecką w pobliżu wsi Okółek. Część zginęła w walce, w tym zastępca dowódcy Batalionu „UBK” kpt. Julian Tadeusz Jagodziński ps. „Stefan Pawłowski”, a część zamordowano po przesłuchaniach. Taki los spotkał m.in. por. Marię Iwanicką ps. „Małgorzata”, byłą instruktorkę Chorągwi Warszawskiej Organizacji Harcerek. Wśród wymienionych na Tablicy Pamiątkowej widnieje również nazwisko sierżanta Aleksandra Safaryna ps. „Piorun” – ucznia Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Drohiczynie.
Uderzeniowe Bataliony Kadrowe były oddziałami partyzanckimi Konfederacji Narodu działającymi w latach 1942–1944 (od 1943 r. w ramach struktur Armii Krajowej). Oddziały, których zalążki tworzono w Warszawie, przerzucano w teren, gdzie po nawiązaniu kontaktów i uzupełnieniu składów o ochotników pochodzących spośród ludności miejscowej, podejmowały walkę z okupantem. Na teren ich działań wybrano wschodnie obszary II Rzeczypospolitej.
Po odśpiewaniu „Mazurka Dąbrowskiego” i krótkiej modlitwie w intencji żołnierzy poległych na Ziemi Augustowskiej wysłuchaliśmy prelekcji znakomitego historyka Pana Zbigniewa Kaszleja – prezesa augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, a także autora „Słownika biograficznego konspiracji niepodległościowej na Augustowszczyźnie i Suwalszczyźnie 1944-1956”.
Z krótkiego wykładu historycznego dowiedzieliśmy się wielu nieznanych nam wcześniej szczegółów dotyczących działalności konspiracyjnej i walk oddziałów partyzanckich na terenie Puszczy Augustowskiej. Była to dla nas wszystkich niezwykle ciekawa i żywa lekcja historii.
Na zakończenie uczniowie, wspólnie z Panami Zbigniewem i Kubą Kaszlejami, złożyli kwiaty oraz zapalili znicze przy pomniku w Suchej Rzeczce. Oddając cześć bohaterom Polskiego Państwa Podziemnego podczas II wojny światowej wysłuchaliśmy sygnału „Śpij Kolego”. Wielkie wrażenie wywarły na nas słowa wyryte na pomniku: „Niech śmierć ich ofiarna będzie wiecznie żywym przykładem miłości Ojczyzny”.
Ogromne podziękowania i słowa wdzięczności za pomoc w zorganizowaniu tego przedsięwzięcia kierujemy do Państwa Danuty i Zbigniewa Kaszlejów, którzy od kilku lat wspierają działania MKH im. AK ZR.
Opr. W. Kolatorski
Zdjęcia: Anna Czajkowska, Paweł Cybulski
