2 października delegacja Klubu uczestniczyła we wspaniałej uroczystości w Szaniawach-Poniatach koło Łukowa poświęconej brawurowej akcji „Mitropa” dokonanej w 1946 roku przez żołnierzy AK-WIN Obwód Łuków i Radzyń Podlaski. 70 lat temu oddział AK-WIN po dowództwem porucznika Tadeusza Marczuka ps. „Kurzawa” zatrzymał „Mitropę”, czyli wojskowo-dyplomatyczny pociąg sowiecki. Bez rozlewu krwi i jednego wystrzału rozbrojono i pozbawiono mundurów ponad 200 żołnierzy Armii Czerwonej, w tym pięciu generałów i kilku wysokich rangą funkcjonariuszy NKWD jadących na naradę wojskową do Warszawy. Akcja odbiła się szerokim echem w kraju, opisywała ją również prasa światowa. Władze komunistyczne zarządziły natychmiastowy odwet. Decydującą bitwę stoczono 5 października 1946 r. w miejscowości Kiełbaski, gdzie oddział por. „Kurzawy” został rozbity przez przeważające siły UB i NKWD.
W drodze na obchody 70. rocznicy zatrzymaliśmy się przy obelisku we wsi Kiełbaski, gdzie przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Warszawa-Wschód i Związku „Solidarność” złożyli wiązanki kwiatów. Krótką modlitwę za Poległych w bitwie pod Kiełbaskami poprowadził ks. prałat Tadeusz Osiński – kapelan ŚZŻAK Okręg Warszawa – Wschód.
Uroczystość rozpoczęła się Mszą świętą o godz. 11:00 w kościele parafialnym Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Szaniawach. Obecność licznych Pocztów Sztandarowych, Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego oraz przedstawicieli parlamentu Rzeczypospolitej, władz samorządowych i różnych organizacji społecznych świadczyła o wyjątkowym charakterze uroczystości. W tym dostojnym towarzystwie byli również członkowie Klubu: Magdalena Baryłka i Hubert Szymutko – uczniowie kl. IIIb Gimnazjum nr 1 im. mjr. Stefana Waltera w Radzyminie, którzy reprezentowali Poczet Sztandarowy ŚZŻAK Okręg Warszawa – Wschód.
Mszę Świętą koncelebrował i homilię wygłosił ks. płk Sławomir Żarski. Następnie uczestnicy uroczystości w asyście kompanii Reprezentacyjnej 4 Skrzydła Sił Powietrznych w Dęblinie oraz Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego z Siedlec udali się pod pomnik, znajdujący się obok przystanku PKP w Szaniawach – Poniatach.
Należy podkreślić, że oprócz przedstawicieli Światowego Związku Żołnierzy AK Obwód Warszawa – Wschód z członkami Zarządu Wiesławem Studzińskim i Janem Kaczmarczykiem na czele, w uroczystości brali również udział reprezentanci lokalnych środowisk kombatanckich: Koło Trzebieszów, Koło Łuków, rodzina i potomkowie uczestników akcji „Mitropa”, a w szczególności Rodzina śp. Franciszka Michaluka ps. „Polny”, Rodzina śp. Zygmunta Radźko ps. „Alina” oraz rodzina por. Tadeusza Marczuka ps. „Kurzawa” i liczni mieszkańcy powiatu łukowskiego i gminy Trzebieszów.
Przy pomniku swoje przemówienia wygłosili m.in. wójt gminy Trzebieszów Mirosław Szekalis, przewodniczący społecznego komitetu budowy pomnika Andrzej Nurzyński, posłowie Krzysztof Głuchowski i Marcin Duszek, senator Stanisław Gogacz oraz Tadeusz Brzozowski – wiceprzewodniczący Rady Powiatu Łukowskiego. Pomnik odsłonił wójt Mirosław Szekalis oraz główny sponsor pomnika Konstanty Strus.
Pomnik upamiętniający bohaterskich żołnierzy – poświęcony przez ks. prałata Sławomira Żarskiego – składa się z 20 betonowych płyt z sylwetkami żołnierzy umieszczonych na planie koła. Wewnątrz znajduje się okazały krzyż i pamiątkowa tablica przypominająca akcję Żołnierzy Niezłomnych na stacji w Szaniawach.
W trakcie uroczystości przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy AK Warszawa – Wschód dokonali wręczenia odznaczeń za zasługi dla ŚZŻAK, które otrzymali: ks. Jan Grzesiak – proboszcz parafii Szaniawy oraz p. Antoni Szczygielski, były sołtys z Szaniaw, który od początku wspierał inicjatywę budowy pomnika. Dyplom uznania otrzymała Pani Danuta Kornas, dyrektor Szkoły Podstawowej w Szaniawach za zaangażowanie w upowszechnianiu wiedzy o Armii Krajowej oraz przekazywanie uczniom tradycji narodowej oraz patriotyzmu. Ponadto pamiątkowe książki wręczono księdzu Sławomirowi Żarskiemu i p. Józefowi Wierzejskiemu.
Na zakończenie uroczystości odbył się Apel Poległych, salwa honorowa Kompanii reprezentacyjnej WP oraz złożenie kwiatów. Następnie uczestnicy uroczystości obejrzeli część artystyczną w wykonaniu dzieci ze Szkoły Podstawowej w Szaniawach – Poniatach oraz zespołu „Zaścianek” działającego przy Gminnym Ośrodku Kultury w Trzebieszowie
Należy dodać, że obchody 70 rocznicy akcji „Mitropa” w Szaniawach – Poniatach patronatem honorowym objęło Ministerstwo Obrony Narodowej.
W drodze powrotnej do Warszawy zatrzymaliśmy się jeszcze w miejscowości Zgórznica niedaleko Stoczka Łukowskiego, gdzie w 1931 roku – w setną rocznicę zwycięskiej bitwy nad armią rosyjską podczas Powstania Listopadowego – wzniesiono okazały pomnik.
Opr. i zdjęcia W. Kolatorski
