W niedzielę, 4 października w strugach deszczu podczas rzadkiej o tej porze roku burzy mieszkańcy gminy Radzymin, powiatu wołomińskiego i Kalisza zebrali się przy obelisku w Mokrem, aby dokładnie w 100. rocznicę śmierci majora Stefana Waltera oddać hołd temu dzielnemu oficerowi, który umarł na szpitalnym łożu z ran odniesionych właśnie w bitwie o Mokre, w pamiętnym dniu 15 sierpnia 1920 roku.
Mjr Stefan Walter – dowódca 29 Pułku Strzelców Kaniowskich, został ciężko ranny w dniu 15 sierpnia 1920 r., w chwili, gdy osobiście prowadził natarcie na zajętą przez bolszewików wieś Mokre. Przez następne tygodnie walczył o życie na szpitalnym łożu. Pod koniec września odwiedził go gen. Haller, aby osobiście odznaczyć bohatera spod Radzymina orderem Virtuti Militari. Stefan Walter zmarł 4 października 1920 r. w Warszawie. W chwili śmierci miał zaledwie 29 lat. Został pochowany na Warszawskich Powązkach, a w 1936 r. przeniesiony na cmentarz wojskowy na Majkowie w Kaliszu, gdzie stacjonował wówczas 29 Pułk Strzelców Kaniowskich. Żołnierze pragnęli, aby dowódca był blisko nich.
„Jesteśmy zaszczyceni, że mieszkamy w miejscu, gdzie rozgrywały się historyczne wydarzenia, których 100-lecie obchodzimy w tym roku…” – tymi słowami Marlena Kolatorska-Pośnik, sołtys Mokrego przywitała zgromadzonych na uroczystości. Dzięki determinacji i zaangażowaniu sołectwa, mimo niesprzyjającej aury, udało się uroczyście oddać hołd dzielnemu dowódcy, który już na zawsze będzie związany z miejscowością Mokre.
Obchody 100. rocznicy śmierci Bohatera Mokrego i Radzymina zorganizowane zostały we współpracy z Gminą Radzymin oraz Międzyszkolnym Klubem Historycznym im. AK Ziemi Radzymińskiej. W uroczystości udział wzięli licznie przybyli goście, a wśród nich m.in.: członek Zarządu Powiatu Wołomińskiego Paweł Dąbrowski wraz z wiceprzewodniczącym Rady Powiatu
Cezarym Wnukiem, wiceburmistrz Radzymina Krzysztof Dobrzyniecki, wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej w Radzyminie Izabela Paciorek, radni, dyrektorzy szkół: Elżbieta Jeleń i Bernadetta Stwora, prezes OSP Mokre dha Barbara Kobylarz, przewodniczący NSZZ „Solidarność” oddział Wołomin Józef Radzio, prezes Towarzystwa Przyjaciół Radzymina Jan Wnuk wraz z delegacją oraz ks. Daniel Filipowicz.
Honorowymi gośćmi byli krewni śp. mjra Stefana Waltera: pani Danuta Walter wraz z córką Agatą Krasuską a także delegacja z Kalisza: Tadeusz Skarżyński – przewodniczący Rady Miejskiej w Kaliszu, Katarzyna Michalska – reprezentująca Miejską Bibliotekę Publiczną w Kaliszu oraz przedstawiciele Bractwa Rycerskiego Ziemi Kaliskiej w umundurowaniu 29. Pułku Strzelców Kaniowskich. Ponadto gościliśmy Edwarda Prusa – prezesa Stowarzyszenia „Szczypiorniak” i założyciela Izby Pamięci Legionistów w Kaliszu.
Wartę Honorową przy obelisku mjr Stefana Waltera wystawiło: Bractwo Rycerskie Ziemi Kaliskiej w umundurowaniu 29. Pułku Strzelców Kaniowskich,nuczniowie z Liceum Ogólnokształcącego PUL w Wołominie i młodzież z Mokrego.
W trakcie uroczystości odśpiewano hymn państwowy oraz wysłuchano prelekcji poświęconej majorowi Stefanowi Walterowi, którą wygłosił nauczyciel historii Władysław Kolatorski. Szczególnym momentem było odsłonięcie i poświęcenie tablicy „miejsce pamięci Bitwy Warszawskiej 1920 r.” przekazanej przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę, którą umieszczono na obelisku upamiętniającym miejsce śmiertelnego zranienia mjra Waltera.
List od starosty wołomińskiego odczytał członek Zarządu Powiatu Wołomińskiego Paweł Dąbrowski, a okolicznościowe przemówienia wygłosili:
wiceburmistrz Radzymina Krzysztof Dobrzyniecki i pani Danuta Walter.
Uroczysty apel zwieńczyła ceremonia złożenia kwiatów pod obeliskiem oraz krótki występ artystyczny młodej, radzymińskiej solistki Wiktorii Wolańskiej.
Na zakończenie uroczystości sołtys Mokrego Marlena Kolatorska-Pośnik podziękowała: Rodzinie majora Stefana Waltera, władzom samorządowym Gminy Radzymin i Powiatu Wołomińskiego, delegacji z Kalisza, że mogliśmy wspólnie uczcić pamięć mjr. Stefana Waltera, który w sposób symboliczny łączy Radzymin i Kalisz, Pocztom Sztandarowym: byłego Gimnazjum nr 1 im. mjr. Stefana Waltera w Radzyminie, radzymińskich Żołnierzy Armii Krajowej Obwodu „Rajski Ptak”, I Liceum Ogólnokształcącego PUL im. 111 Eskadry Myśliwskiej w Wołominie, NSZZ „Solidarność”- Oddział Wołomin, Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pilota Mariana Pisarka w Radzyminie, Branżowej Szkoły I Stopnia im. kpt. Stefana Pogonowskiego w Radzyminie i Ochotniczej Straży Pożarnej w Mokrem, dyrekcji radzymińskich szkół: Elżbiecie Jeleń i Bernadetcie Stworze, ks. Danielowi Filipowiczowi, uczniom, rodzicom i nauczycielom z Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej Ziemi Radzymińskiej, dyrektor Agnieszce Kaczyńskiej, kadrze pedagogicznej i uczniom I liceum Ogólnokształcącego PUL im. 111 Eskadry Myśliwskiej w Wołominie za przygotowanie oprawy wojskowej uroczystości, Państwu Krystynie i Andrzejowi Budkom za pomoc w opiece nad obeliskiem mjr. Stefana Waltera w Mokrem, Tomaszowi Więchowi – ze Stowarzyszenia Miłośników Miasta Radzymina i Bitwy Warszawskiej 1920 Roku reprezentującemu barwy 201. Ochotniczego Pułku Szwoleżerów, przedstawicielom mediów lokalnych, strażakom z Ochotniczej Straży Pożarnej w Mokrem, osobom pomagającym w organizacji uroczystości: dyr. Adamowi Drajkowskiemu, płk. Dariuszowi Kuzielowi, Natalii Rosłon, Katarzynie Pazio, Milenie Wyszyńskiej, Mirosławowi Jusińskiemu, Państwu Rucińskim, Jerzemu Budkowi, Tadeuszowi Rasińskiemu, Iwonie Jaworskiej, Monice Król, Michałowi Kamińskiemu, Wiktorii Wolańskiej,
Zuzannie Jabłeckiej, Lenie Wardakowskiej, Leszkowi Filipiakowi, Jakubowi Gajewskiemu, mieszkańcom Mokrego i innym osobom, które zaangażowały się w przygotowanie obchodów 100. rocznicy śmierci majora Stefana Waltera.
Wielki szacunek dla wszystkich uczestników uroczystości. Widok stojących przy obelisku w Mokrem – mimo rzęsistego deszczu – rekonstruktorów z Kalisza, młodzieży z I LO PUL w Wołominie, a także młodzieży i dorosłych z Radzymina, Kalisza, Mokrego i wielu okolicznych miejscowości potwierdza, że potrafimy godnie i wspólnie uczcić pamięć Bohaterów Bitwy Warszawskiej w 1920 roku. Ogromne słowa uznania dla sołtys Mokrego pani Marleny Kolatorskiej-Pośnik, która podjęła się tak cennego przedsięwzięcia o wymiarze historyczno-patriotycznym.
Opr. Rafał Lewandowski
Zdjęcia: Amelia Tymińska, Grzegorz Jeleń
