„ (…)pomóż mi, weź różaniec, palce połamane,
nie dam rady przesuwać a modlitwa koi
jak mnie wlekli widziałem niebo zapłakane
i mur, ten co miał runąć, dalej silny stoi(…)”
Shork
17 maja 2016 roku reprezentanci Klubu Historycznego im. Armii Krajowej przy Gimnazjum nr 1 im. mjr. Stefana Waltera w Radzyminie w osobach: Oliwia Lewicka, Karolina Dużyńska, Filip Miękus oraz Kuba Pachulski pod opieką prezesa klubu Pana Władysława Kolatorskiego oraz wiceprezesów Pań Magdaleny Krysiak i Iwony Jaworskiej, a także wspólnie z członkami Zarządu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg – Warszawa Wschód wzięli udział w spotkaniu z cyklu „Bohaterowie Wyklęci” objętym patronatem TVP Historia.
Spotkanie rozpoczęło się od emisji filmu pt. „Zapora. W przedsionku śmierci” w reżyserii Jędrzeja Lipskiego i Piotra Mielecha. Zaprezentowany obraz to świetny, fabularyzowany dokument poświęcony postaci pułkownika Adama Lazarowicza, pseudonim „Klamra” – nauczyciela, oficera Armii Krajowej, zastępcy prezesa IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
Film przedstawia tragiczną historię żołnierza walczącego o wolną Polskę, który został aresztowany 5 grudnia 1947 roku przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Po trzyletnim śledztwie wyrokiem sądu wojskowego w Warszawie został skazany na czterokrotną karę śmierci. Prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok wykonano w więzieniu na Mokotowie 1 marca 1951 roku. Miejsce pochówku pułkownika do dziś pozostaje nieznane. W rolę pułkownika Adama Lazarowicza wcielił się Mariusz Bonaszewski, natomiast postać Mieczysława Chojnackiego, pseudonim „Młodzik”, towarzysza z celi „Klamry” odtworzył Marcin Januszewski. W filmie wystąpił także Michał Malinowski jako Zbigniew Lazarowicz – syn Adama.
Po projekcji filmu odbyła się emocjonująca dyskusja z udziałem reżysera filmu, Pana Jędrzeja Lipskiego, dr. Tomasza Łabuszewskiego oraz bohatera „tamtych dni” Pana Mieczysława Chojnackiego – jednego z ostatnich żyjących Żołnierzy Wyklętych.
Dla nas, przedstawicieli Klubu Historycznego im. Armii Krajowej było to spotkanie szczególne z racji tego, że Pan Mieczysław Chojnacki, radzyminianin, członek Zarządu naszego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej przy Gimnazjum nr 1 im. mjr. Stefana Waltera w Radzyminie przedstawił żywą lekcję trudnej dla nas Polaków historii. Bohater wieczoru jak zwykle z niebywałą dokładnością co do dat, faktów i nazwisk opowiadał historie związane z tym niechlubnym w dziejach naszej historii okresem.
Warto wspomnieć, że Pan Mieczysław Chojnacki swoje uczestnictwo w konspiracji i wierność idei wolnej i niepodległej Polski zapłacił najpierw wyrokiem śmierci, zamienionym na 10 letnie więzienie. Dla nas, przed którymi karty historii po latach odkrywają się na nowo, niewiarygodne jest, że Pan Chojnacki ps. „Młodzik” celę więzienną opuścił dopiero w roku 1960.
Jesteśmy wdzięczni i zaszczyceni, że mogliśmy wziąć udział w tak wyjątkowym spotkaniu, które zapewne wszystkich skłoniło do zadumy i refleksji nad najnowszą historią Polski. Zgodnie z sugestią reżysera filmu „Klamra” Jędrzeja Lipskiego, w najbliższym czasie nastąpi dalsze zacieśnienie współpracy między naszym Klubem Historycznym im. Armii Krajowej a TVP Historia. Bardzo dziękujemy za zaproszenie.
Opr. Iwona Jaworska
Zdjęcia: Kuba Pachulski, W. Kolatorski
