„Śladami Polski Walczącej”
23 maja br. członkowie Szkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej wraz z opiekunami wzięli udział w rajdzie rowerowym „Szlakiem Polski Walczącej”. Odwiedziliśmy miejsca związane z Bitwą Warszawską 1920 roku oraz II wojną światową. Pomysłodawcą i organizatorem wycieczki był prezes naszego Klubu, p. Władysław Kolatorski.
W sobotę o godzinie 10: 00 zebraliśmy się pod szkołą, po czym wyruszyliśmy w drogę do pierwszego punktu naszego rajdu, czyli pomnika w Aleksandrowie. Pomnik Rozstrzelanych i Spalonych przez okupanta w 1944r. przypomina, że byli tu katowani, rozstrzelani, a następnie spaleni dla zatarcia śladów przez hitlerowców mieszkańcy Radzymina: Józef Niedzieski lat 25, Mieczysław Niedzieski lat 22, Józef Kowalski lat 55, jego syn Marian lat 17 oraz Tadeusz Michalski lat 19. Zapaleniem zniczy i chwilą zadumy uczciliśmy pamięć naszych przodków, którzy oddali życie podczas II wojny światowej.
Kolejnym odwiedzonym przez nas miejscem był pomnik w Zamostkach Wólczańskich upamiętniający kpt. Stefana Pogonowskiego – dowódcę I batalionu 28. Pułku Strzelców Kaniowskich, kpt. Benedykta Pęczkowskiego – dowódcę 6. kompanii oraz 18 żołnierzy poległych tu w walkach z bolszewikami rankiem 15 sierpnia 1920 roku. Ten skromny pomnik odsłonił 14 września 1924 roku prezydent II RP Stanisław Wojciechowski oraz premier Władysław Grabski. Widoczne na pomniku ślady zniszczeń pochodzą z czasów PRL-u, gdy władze komunistyczne przy wsparciu „krasnoarmiejców” starały się wymazać z powszechnej świadomości Polaków pamięć o „Cudzie nad Wisłą” w 1920 roku.
Następnie dotarliśmy do Wólki Radzymińskiej, gdzie znajduje się pomnik ku pamięci załogi samolotu PZL 37B „Łoś” z 16. Eskadry Bombowej poległej 7 września 1939 roku w czasie lotu na bombardowanie niemieckich kolumn pancerno – motorowych w rejonie Piotrkowa i Łodzi. Tu również zapaliliśmy znicz i uczciliśmy pamięć dzielnych obrońców Ojczyzny we wrześniu 1939 roku.
Jadąc wśród rozległych lasów, gdzie od wiosny 1942 roku aktywnie działały oddziały radzymińskich żołnierzy AK Obwodu „Rajski Ptak”, dotarliśmy do wspaniałego pomnika przyrody, czyli dębu „Jana Kazimierza”.
Później odwiedziliśmy pomnik w Białobrzegach – postawiony na cześć żołnierzy Józefa Piłsudskiego, oficerów legionów internowanych przez Niemców w 1917 roku, za odmową złożenia przysięgi na wierność cesarzom Niemiec i Austro – Węgier. Wśród internowanych, których zakwaterowano w znajdujących się w pobliżu budynkach koszarowych jednostki wojskowej w Białobrzegach, był m. in. Stefan „Grot” Rowecki – pierwszy Komendant Główny Armii Krajowej.
Po długiej i męczącej jeździe dotarliśmy nad Zalew Zegrzyński. Jadąc wałem wzdłuż „polskiego Balatonu”, mogliśmy podziwiać piękną przyrodę i wspaniałą panoramę ujścia Bugu i Narwi.
Po odpoczynku, ruszyliśmy leśną drogą w kierunku Beniaminowa i Radzymina. Po drodze minęliśmy malownicze jeziorko śródleśne „Parów Karaski”.
Na przedmieściach Radzymina, w pobliżu tzw. „Wilczych Górek”, zatrzymaliśmy się przy pomniku pośęconym zamordowanym podczas okupacji niemieckiej. Według dostępnych dokumentów, hitlerowcy rozstrzelali w tym miejscu ponad 1000 osób. Ich szczątki w latach sześćdziesiątych XX wieku ekshumowano i pochowano na Cmentarzu Poległych.
Ostatnim etapem naszej wycieczki był przejazd do Mokrego, pod obelisk poświęcony pamięci mjr. Stefana Waltera – patrona naszego Gimnazjum. Tam również czekało na nas ognisko. Po blisko 6 godzinach jazdy i przejechaniu ok. 45 km wszyscy zajadali się kiełbaskami. Mimo deszczu, uśmiechy nie schodziły nam z twarzy. Zadowoleni, ale również bardzo zmęczeni, wróciliśmy do swoich domów.
Opr. Natalia Kielak – sekretarz szkolnego Klubu
Historycznego im. Armii Krajowej
Zdjęcia: Anna Borowa, Daria Fila i Joanna Sochacka
